Deze figuur is verstoken van zijn gebruiklijke attributen, het kruis en banderol, die toelaten hem als de heilige te herkennen. Er is enkel de geste van de opgeheven rechterhand die opgehangen lijkt in de ruimte, terwijl het uitgemergelde gelaat van de heilige preekt in de woestijn. Rodin laat altijd weg wat hem overbodig lijkt of wat hem te evident lijkt.
Het was een studie voor de tweede grote figuur in brons. Gestart in 1878 stelde hij het hoofd tentoon in het Parijse Salon van 1879, gevolgd door de volledige figuur in gips in 1880 en een bronzen figuur het jaar nadien. Dat exemplaar kocht de Franse staat aan in 1884 voor de Jardins de Luxembourg in Parijs.
De beschuldigingen kort tevoren tegen Rodin geuit, dat hij "Het bronzen tijdperk" rechtstreeks op zijn model zou hebben gemouleerd, hadden hem ertoe doen besluiten een meer dan levensgroot beeld te modelleren. Eind 1877 of begin 1878 kreeg Rodin het bezoek in zijn Parijse atelier van twee Italianen op zoek naar werk. Eén van hen had hem reeds eerder tot model gediend. De tweede, een herder uit de Abruzzen, met name Pignatelli, zag hij voor het eerst. Rodin ontdekte in deze man een samengaan van fysische kracht met mystische geladenheid, "een geloofsmens, visionair en aankondiger van een grotere dan hemzelf...". De houding van "Johannes" werd niet door Rodin opgelegd, maar is een spontane beweging van Pignatelli zelf. Aanvankelijk droeg Rodin's werk een kruis op de schouder, maar de kunstenaar verwijderde dit zoals hij ook deed met de staf waarop het "Bronzen tijdperk" steunde. Voor de gelaatsuitdrukking nam Rodin een ander model nl. Danielli. Vergeleken met het "Bronzen tijdperk" waarin de mens ontwaakt, drukt "Johannes de Doper" een grotere bewustzijnstoestand uit, waarin de mens de kracht van het Woord laat heersen over zijn daden. Hoewel Johannes met beide voeten op de grond is voorgesteld, geeft de musculatuur ten volle de uitdrukking aan de psychische en fysische bewogenheid van het onderwerp.
Er zijn een tiental gipsen van dit werk van Rodin gerepertorieerd. Bronzen exemplaren: Musée Rodin, Parijs; Ny Carlsberg Glyptothek, Kopenhagen; Kunsthalle, Bremen; Kunstmuseum, Leipzig; Tate Gallery, Londen; The California Palace of the Legion of Honor, San Francisco; Rodin Museum, Philadelphia; Museum van Westerse Kunst, Tokio; verz. Arthur Stoll, Bazel; Nationaal Museum, Praag.
